Pytania i odpowiedzi

Liczba odwiedzających: 1315
Na opracowanie szczepionki przeciwko COVID-19 czekamy od początku epidemii koronawirusa. Po wielu miesiącach ciężkiej pracy naukowców z całego świata będziemy mogli z niej skorzystać, a co za tym idzie uchronić siebie i innych przed zakażeniem. Jak powstawała szczepionka, czy każdy może ją przyjąć, gdzie się zgłosić, aby się zaszczepić? Odpowiedzi na te i inne pytania zbieramy w jednym miejscu, a zakładka jest na bieżąco aktualizowana. Pytania są podzielone tematycznie, a interesujące nas sprawy można znaleźć, korzystając z wyszukiwarki.

Organizacja szczepień

Czy szczepionka jest obowiązkowa? Jeśli tak, czy są jakieś sankcje za odmowę szczepienia?
Szczepienia są całkowicie dobrowolne. Zachęcamy wszystkich do szczepień przeciw COVID-19. Im więcej osób się zaszczepi, tym ochrona przed koronawirusem będzie skuteczniejsza.

Ile kosztuje szczepionka na koronawirusa? Czy szczepionki są w pełni refundowane? Jeżeli nie, to jakie grupy są objęte refundacją?
Szczepionka jest bezpłatna i dobrowolna. Odcina ona możliwość przenoszenia się wirusa z człowieka na człowieka. Program szczepień to nie tylko powrót do normalności, ale też mechanizm ochrony miejsc pracy

W jaki sposób będę mógł/mogła zgłosić, że chcę się zaszczepić? Czy potrzebne będzie skierowanie od lekarza? Jeśli tak, kto mi je wystawi?
Szczepienia podzielone są na etapy. Gdy znajdziesz się w danym etapie szczepień i masz numer PESEL – automatycznie zostanie wystawione e-skierowanie, które będzie ważne 60 dni. Jeżeli nie masz numeru PESEL, lub nie mogłeś poddać się szczepieniu w okresie ważności pierwszego skierowania, kolejne wystawi Ci indywidualnie lekarz.

Zapisać się na szczepienie możesz za pośrednictwem infolinii 989 (rejestracja od 15 stycznia), także online przez e-Rejestrację na pacjent.gov.pl. Zarejestrować możesz się także bezpośrednio w konkretnym punkcie szczepień. Podczas zapisu zostaniesz poproszony o dane osobowe, warto mieć zatem przy sobie np. dowód osobisty. Ale nie będzie Ci potrzebny numer e-skierowania. Po dokonaniu rezerwacji wizyty otrzymasz SMS z informacją o wybranym miejscu i terminie szczepienia. Od razu zostaniesz umówiony na dwie wizyty. O terminie drugiej wizyty także przypomni Ci SMS.

Kolejność szczepień wskazana jest w Narodowym Programie Szczepień.


Gdzie mogę się zaszczepić?
Rejestrując się na szczepienie, zostanie zaproponowany najbliższy Tobie punkt szczepień. Natomiast listę punktów możesz sprawdzić na https://www.gov.pl/web/szczepimysie/punkty-szczepien.

Czy mogę kupić szczepionkę na COVID-19? Jeśli tak, to gdzie?
Szczepionka będzie bezpłatna i dostępna w punktach realizujących szczepienia w ramach Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19.

Od kiedy będzie dostępna szczepionka przeciw COVID-19 w Polsce?
Pierwsza dostawa szczepionek dotarłaa do Polski 26 grudnia. Dzień później rozpoczęło się szczepienie osób zakwalifikowanych do Etapu 0 w Narodowym Programie Szczepień (m.in. pracownicy sektora ochrony zdrowia).

15 stycznia rusza rejestracja na szczepienia dla osób z tzw. Etapu 1. Na konkretny termin mogą zapisać się

od 15 stycznia 2021 r. osoby, które skończyły 80 lat
od 22 stycznia 2021 r. osoby, które skończyły 70 lat
Szczepienia dla tych osób rozpoczną się 25 stycznia 2021 r. O starcie rejestracji dla kolejnych grup będziemy informować na bieżąco.

W jaki sposób przebiega proces szczepienia Polaków?
Szczepienia - zgodnie z Narodowym Programem Szczepień - odbywają się etapami:

Etap 0: pracownicy sektora ochrony zdrowia (w tym wykonujący indywidualną praktykę), pracownicy domów pomocy społecznej i pracownicy miejskich ośrodków pomocy społecznej oraz personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych, w tym stacjach sanitarno-epidemiologicznych, rodzice wcześniaków, lekarze emeryci mający prawo wykonywania zawodu, którzy mają wystawione e-skierowanie w Internetowym Koncie Pacjenta;

Etap zero rozpoczął się 27 grudnia 2020 r.

Etap 1: pensjonariusze domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu, osoby powyżej 60. roku życia w kolejności od najstarszych, służby mundurowe, w tym Wojsko Polskie, nauczyciele;

15 stycznia rusza rejestracja na szczepienia dla osób z tzw. Etapu 1. Na konkretny termin mogą zapisać się:

od 15 stycznia 2021 r. osoby, które skończyły 80 lat
od 22 stycznia 2021 r. osoby, które skończyły 70 lat
Szczepienia dla tych osób rozpoczną się 25 stycznia 2021 r. O starcie rejestracji dla kolejnych grup będziemy informować na bieżąco.


Etap 2: osoby w wieku poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia, osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne ;

Etap 3: szczepieni będą przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Realizowane będą także powszechne szczepienia pozostałej części dorosłej populacji.

Czy zasadne jest kupowanie szczepionek dla całej populacji, skoro ponad połowa Polaków nie chce się zaszczepić?
Zależy nam, aby jak najwięcej Polek i Polaków mogło zaszczepić się przeciwko COVID-19. Szczepionka jest rozwiązaniem, które może zabezpieczyć nas przed kolejnymi falami pandemii. Im więcej osób się zaszczepi, tym ochrona przed koronawirusem będzie skuteczniejsza.

Szczepionka jest ogromną szansą na uodpornienie społeczeństwa na zakażenie, zdobycie kontroli nad transmisją wirusa SARS-CoV-2. Jest nadzieją na powrót do normalności. Wdrożenie masowych szczepień, przy wysokim procencie osób zaszczepionych, spowoduje powrót do pełnej funkcjonalności służby zdrowia, podniesie efektywność i stabilizację gospodarczą, co wiąże się z szybkim i dynamicznym wzrostem PKB. To także powrót na stałe do trybu stacjonarnego nauczania, czyli do realizowania zadań edukacyjnych bez zakłóceń przez dzieci szkół podstawowych i średnich, a także studentów na uczelniach wyższych.

Czy dostanę zaświadczenie, że jestem zaszczepiony?
Informacja o przebytym szczepieniu będzie wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1. Pacjent otrzyma też zaświadczenie o szczepieniu umożliwiające korzystanie z ułatwień. ​​​​Przyjęcie szczepionki będzie także potwierdzone przez specjalny system, który umożliwi weryfikację zaszczepienia (m.in. kod QR, który pozwoli szybko potwierdzić odbyte szczepienie).


Czy senior, który chce się zaszczepić, powinien wychodzić z domu? Czy jest możliwość szczepienia w domu?
W każdej gminie będzie funkcjonował co najmniej jeden mobilny punkt szczepień, m. in. dla osób, które nie mogą samodzielnie dotrzeć na szczepienie. W ramach realizacji strategii szczepień mobilnych przewiduje się szczepienie dokonywane przez zespoły wyjazdowe (organizowane również przez inne instytucje np. Wojsko Polskie) w miejscu zamieszkania lub przebywania pacjenta.

Jestem osobą niepełnosprawną i niesamodzielną, czy może ktoś przyjechać i zrobić mi szczepionkę?
W każdej gminie będzie funkcjonował co najmniej jeden mobilny punkt szczepień, m. in. dla osób, które nie mogą samodzielnie dotrzeć na szczepienie. W ramach realizacji strategii szczepień mobilnych przewiduje się szczepienie dokonywane przez zespoły wyjazdowe (organizowane również przez inne instytucje np. Wojsko Polskie) w miejscu zamieszkania lub przebywania pacjenta.

W jaki sposób zostanie zagwarantowany system dystrybucji i realizacji szczepień należytą temperaturą przechowywania?
Zabezpieczone zostały zdolności magazynowe umożliwiające przechowywanie spodziewanych dostaw szczepionek w warunkach zimnego łańcucha (2-8°C), jak i ultra niskich temperatur (-75°C). Wybrane zostały centra logistyczne, które będą stanowiły zaplecze magazynowe oraz dystrybucyjne. Wszystkie podmioty biorące udział w procesie mają odpowiednie doświadczenie, kompetencje i wymagane prawem certyfikaty. Na podstawie ostatecznych wymagań producentów, możliwości punktów szczepień i potwierdzonych planów dostaw szczepionek przygotowane zostaną szczegółowe plany logistyczne.

W puli szczepionek dostępnych dla Polski przewiduje się zarówno szczepionki wymagającego standardowego zimnego łańcucha, czyli stałej kontrolowanej temperatury 2-8°C w procesie przechowywania oraz transportu, a także szczepionki bazujące na mRNA wymagające ultra niskich temperatur (-75°C) przy przechowywaniu powyżej 5 dni. Zarówno przechowywanie jak i transport muszą przebiegać w procesie kontrolowanym przy wykorzystaniu urządzeń potwierdzających utrzymanie wymaganych warunków temperatury. Transport będzie się odbywał przy użyciu specjalistycznej floty pojazdów z instalacją chłodniczą lub w specjalnych urządzeniach transportowych utrzymujących określoną niską temperaturę. Proces opiera się na dobrze funkcjonujących sieciach dystrybucji hurtowni farmaceutycznych. Codziennie w zimnym łańcuchu są sprawnie dostarczane leki. Cały proces przechowywania oraz transportu będzie przebiegał zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w zakresie Dobrych Praktyk Dystrybucyjnych.

Czy to jest jednorazowy zakup, czy rozkładany na partie zakupowe?
Szczepionki są kupowane partiami.

Kto na szczepionkach zyska?
Zyska przede wszystkim społeczeństwo - to nadzieja na pełny powrót do normalności, zabezpieczenie naszego zdrowia i opanowanie pandemii.

Czy rząd planuje fundusz dla osób, u których wystąpią niepożądane odczyny poszczepienne?
Tak. Planowane jest stworzenie funduszu kompensacyjnego dla osób, u których wystąpią niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). Szczegółowe zasady tego funduszu zostaną określone w ustawie.

Co zrobić w przypadku, gdy dostanę pierwszą dawkę szczepionki, a w terminie przyjęcia drugiej nie będę w stanie przyjść na szczepienie (np. z powodu choroby), bądź lekarz nie zakwalifikuje mnie do drugiej dawki szczepienia?
Należy skonsultować się z lekarzem. W przypadku cięższej choroby nie należy podawać drugiej dawki szczepionki przeciw COVID-19, lecz odczekać do czasu poprawy stanu zdrowia i decyzji lekarza o możliwości podania szczepionki.

Czy lekarz prywatny, który nie ma podpisanej umowy z NFZ, może wystawić skierowanie na szczepienie?
Każdy lekarz z dostępem do aplikacji webowej gabinet.gov.pl, niezależnie od faktu posiadania umowy z NFZ.

Czy dietetycy są uprawnieni do szczepień w pierwszej kolejności?
Tak. Jednym z aktów prawnych, w którym wyróżniono zawód dietetyka jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2018 r. poz. 227). Dietetycy znaleźli się w grupie specjalistów oraz techników i średniego personelu do spraw zdrowia.

Czy osoba zaszczepiona będzie mieć na piśmie jaką szczepionką (np. producenta) została zaszczepiona?
Informacja będzie dostępna m.in. na Internetowym Koncie Pacjenta (pacjent.gov.pl).

Czy cudzoziemcy będą szczepieni w Polsce?
Cudzoziemcy z prawem pobytu podlegają szczepieniom na takich samych zasadach jak obywatele RP.



Kwestie medyczne

Czy szczepionka jest bezpieczna? Jakim badaniom i procedurom podlega?
Niezależnie od rodzaju szczepionki, każda z nich przechodzi staranne badania i może być podana wyłącznie po dopuszczeniu do obrotu przez wyspecjalizowane instytucje.

Skrócono do minimum procedury rejestracyjne, ale badania wykonywano według najwyższych standardów bezpieczeństwa, podobnie jak w przypadku innych szczepionek.

Szczepionki, tak jak pozostałe produkty lecznicze, przed wprowadzeniem na rynek wymagają uzyskania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Wymagania dot. ich rejestracji są bardzo rygorystyczne.

W Polsce dopuszczeniem szczepionek do obrotu zajmuje się Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL). Decyzja może być także podjęta przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską po przeprowadzeniu przez Europejską Agencję Leków procedury scentralizowanej.

W każdym przypadku pozwolenie na dopuszczenie do obrotu jest wydawane po ocenie stosunku korzyści do ryzyka. Następuje to na podstawie dokumentacji zawierającej dane zebrane w czasie prac nad produktem i badań klinicznych. Ocena ryzyka dotyczy jakości, bezpieczeństwa i skuteczności produktu leczniczego.

W przypadku COVID-19 dla szybkiego zapewnienia dostępności skutecznej i bezpiecznej szczepionki, skracane są terminy administracyjne. Te ułatwienia proceduralne nie obniżają obowiązujących wymogów dot. bezpieczeństwa i skuteczności szczepionki.

Umowy o wczesnym zakupie podpisywane przez Komisję Europejską uzależniają końcowy zakup od otrzymania dostępu do obrotu szczepionki w Unii Europejskiej. Pozytywna decyzja o całkowitym lub warunkowym dostępie zostanie podjęta jedynie względem szczepionek, które udowodnią swoją skuteczność i bezpieczeństwo w procedurze centralnej prowadzonej przez Europejską Agencję Leków.

Także firmy farmaceutyczne przeprowadzają własne testy. Moderna, jeden z producentów szczepionki przeciwko COVID-19 - dane opracowano na podstawie analizy 196 potwierdzonych zakażeń COVID-19 wśród 3000 uczestników badania. Firma stwierdziła, że w grupie placebo zaobserwowano 185 przypadków COVID-19 w porównaniu do 11 przypadków w grupie, która otrzymała szczepionkę.

Czy polskie instytucje – takie jak GIF, czy GIS, URPL - również przebadały lub zaopiniowały szczepionkę pod względem bezpieczeństwa?
Zgodnie z art. 119a ustawy Prawo farmaceutyczne, produkty lecznicze dopuszczone po raz pierwszy na podstawie ustawy do obrotu na terenie RP kierowane są przez Inspekcję Farmaceutyczną do badań jakościowych prowadzonych przez jednostki uprawnione, bezpośrednio przez podmiot odpowiedzialny na podstawie decyzji wydanej przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Wg stanu na 11 grudnia 2020 r. jeszcze nie ma ostatecznej decyzji EMA o dopuszczeniu do obrotu tych szczepionek.

Szczepionki przeciw COVID-19 poddawane są procedurze dopuszczenia do obrotu na poziomie centralnym przez Europejską Agencję Leków. Nie jest to odosobniona sytuacja. Dotyczy to wszystkich produktów leczniczych, w tym szczepionek, które zawierają nową substancję czynną. Zdecydowana większość opracowywanych w ostatnich latach szczepionek przeciw innym chorobom, jest również oceniana przez Europejską Agencję Leków.

Prowadzona jest też intensywna współpraca z agencjami narodowymi, której celem jest zapewnienie pacjentom bezpiecznych i skutecznych szczepionek.

Eksperci Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych (URPL), Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, którzy pracują w komitetach naukowych i grupach roboczych Europejskich Agencji Lekowej biorą udział w procesie opiniowania dokumentacji szczepionek przeciw COVID-19. Polscy eksperci Europejskiej Agencji Lekowej uczestniczą też posiedzeniach specjalnej grypy Agencji dedykowanej COVID-19.

Państwowa Inspekcja Sanitarna współuczestniczy w procesie nadzoru nad bezpieczeństwem szczepionek poprzez udział w systemie rejestracji niepożądanych odczynów poszczepiennych zgłaszanych przez lekarza, który taki odczyn rozpoznaje.

Główny Inspektorat Farmaceutyczny (GIF), Państwowa Inspekcja Sanitarna i Główny Inspektorat Sanitarny (GIS), Wojskowa Inspekcja Sanitarna, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH), Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL) zostaną zaangażowane w działania związane z nadzorem nad bezpieczeństwem szczepień: w proces kontroli, monitoringu i weryfikacji procesu szczepień pod kątem badania podejrzeń o wystąpienie wad jakościowych, działań niepożądanych lub niepożądanych odczynów poszczepiennych.



Dlaczego szczepionka na koronawirusa powstała tak szybko?
W odróżnieniu od tradycyjnych szczepionek (np. na grypę sezonową) szczepionki mRNA mogą mieć krótszy okres produkcyjny. To efekt tego, że zamiast wstrzykiwać białka wirusowe, nasz organizm wykorzystuje instrukcje do samodzielnego ich tworzenia. Ponadto cząsteczki mRNA mają prostszą strukturę niż białka.

Za dopuszczenie do obrotu szczepionek pandemicznych odpowiada Komisja Europejska, po uzyskaniu pozytywnej rekomendacji Komitetu ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP). EMA wdrożyła szereg mechanizmów wspierających prace rozwojowe nad szczepionkami przeciw COVID-19, przyspieszających proces dopuszczania do obrotu, takich jak: szybkie i bezpłatne doradztwo naukowe oraz szybką weryfikację i zatwierdzanie planu badań pediatrycznych.

W zakresie wydawania pozwolenia na wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu oraz po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu wdrożono następujące procedury:

przegląd etapowy - narzędzie regulacyjne wykorzystywane przez EMA do zintensyfikowania i przyspieszenia oceny danej szczepionki pandemicznej. W tej procedurze, przed rozpoczęciem właściwego postępowania rejestracyjnego, CHMP sukcesywnie dokonuje oceny dostępnych danych z trwających badań. Rolling review jest kontynuowane do czasu uzyskania wystarczających dowodów jakościowych, przedklinicznych i klinicznych na poparcie formalnego wniosku o wydanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu danej szczepionki;
przyspieszona ocena - jest to skrócona procedura oceny merytorycznej dokumentacji rejestracyjnej produktów o dużym znaczeniu dla zdrowia publicznego z 210 do mniej niż 150 dni;
warunkowe dopuszczenie do obrotu - jeżeli zgodnie z opinią CHMP m.in. stosunek korzyści do ryzyka jest pozytywny oraz korzyści dla zdrowia publicznego wynikające z natychmiastowej dostępności produktu leczniczego na rynku przeważają nad ryzykiem wynikającym z potrzeby uzyskania dalszych danych może zostać przyznane pozwolenie warunkowe.

Czy po szczepieniu trzeba czegoś unikać? Np. aktywności fizycznej?
W odniesieniu do szczepienia przeciw COVID-19 mają zastosowanie ogólne zasady dotyczące szczepień. Nie ma zalecenia aby unikać określonych czynności, np. aktywności fizycznej po szczepieniu. Decyzję podejmuje osoba, która została zaszczepiona, kierując się swoim samopoczuciem, stanem zdrowia.

Czy zostaje ślad po tej szczepionce?
Tak jak w przypadku każdej iniekcji, tak i w tym przypadku, po zaszczepieniu pozostaje niewielki ślad po wkłuciu. Dolegliwości bólowe w miejscu wkłucia są wymieniane wśród działań niepożądanych, które mogą wystąpić po szczepieniu.

Co zrobić w przypadku niepokojących objawów po szczepionce?
Tak jak po podaniu jakiegokolwiek leku mogą się pojawić objawy niepożądane, tak również i po szczepieniu mogą one wystąpić. W przypadku pojawienia się niepożądanych objawów po szczepieniu, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem poradni, w której było wykonane szczepienie.

Przeszedłem COVID-19. Czy powinienem się zaszczepić?
Według CDC (Center for Disease Control and Prevention) i PHE (Public Health England) przebycie choroby nie jest przeciwwskazaniem do szczepień.

Czy dzięki szczepionce uda się uniknąć kolejnej fali pandemii? Ilu Polaków musi zostać „wyszczepionych”, żeby osiągnąć „odporność stadną”?
Szczepionka to jedna z największych medycznych zdobyczy człowieka. Dzięki szczepionkom udało się wyeliminować lub znacznie ograniczyć wiele chorób np. ospę prawdziwą, błonicę, czy WZW B. Podobnie może być w przypadku koronawirusa. Dzięki skutecznej szczepionce jego zdolność do zakażenia kolejnych osób może zostać wyeliminowana.

Aby osiągnąć odporność populacyjną, zaszczepić powinno się jak najwięcej osób. Dla różnych szczepionek podaje się różny odsetek zaszczepionych pozwalający na ochronę pozostałych osób, które nie mogły się zaszczepić. Przyjmuje się, że powyżej 80% zaszczepionych osób w populacji będzie stanowić kokon ochronny dla niezaszczepionych. Ale już 50% zaszczepionej populacji istotnie wpłynie na zmniejszenie ryzyka szerzenia się w niej koronawirusa.

Jak przygotować się do szczepień (Na czczo? Po nocnym spoczynku itp.?)
Nie ma szczególnych zaleceń dotyczących przygotowania do szczepień. W związku z tym można zaszczepić się w ciągu całego dnia, niezależnie od posiłków, ale najlepiej gdy jesteśmy wypoczęci.

Jak wygląda samo szczepienie? Czy jest bolesne?
Pierwszym etapem jest kwalifikacja do szczepienia. Szczepionka podawania jest w postaci iniekcji (zastrzyk) w mięsień naramienny.

Czy lepiej się od razu zaszczepić, czy w sezonie letnim?
Najlepiej zaszczepić się jak najszybciej, jak tylko będą dostępne szczepionki, niezależnie od pory roku.

Czy szczepionki będą podawane starszym osobom z chorobami przewlekłymi?
Tak, osoby starsze z chorobami przewlekłymi należą do grupy ryzyka zachorowania na COVID-19, dlatego będą miały możliwość zaszczepienia w pierwszej kolejności.

Czy szczepionkę będą mogli przyjmować pacjenci onkologiczni, poddawani np. chemioterapii? Oni są przecież w grupie podwyższonego ryzyka.
Pacjenci onkologiczni znajdują się w grupie ryzyka i będą mogli przyjmować szczepionkę, jednak optymalny czas szczepienia należy skonsultować z lekarzem kwalifikującym do szczepienia.

Miałem operację. Ile muszę odczekać, żeby się zaszczepić?
Nie ma wymagań dotyczących wymaganego odstępu czasu pomiędzy operacją a szczepieniem. Szczepienie można wykonać, jeżeli nie występują objawy choroby z gorączką. Decyzję podejmuje osoba kwalifikująca do szczepienia na podstawie wywiadu i badania.

Czy choroby płuc są przeciwwskazaniem do szczepień?
Zgodnie z Narodowym Programem Szczepień przeciw COVID-19 choroby płuc, a także POCHP nie są przeciwskazaniem do szczepienia przeciw COVID-19.

Przeciwwskazaniem do szczepień przeciw COVID-19 jest reakcja anafilaktyczna po podaniu szczepionki przeciw COVID-19 oraz ciężka reakcja alergiczna na substancję czynną lub inny składnik szczepionki. Podanie szczepionki należy odroczyć w przypadku wystąpienia ostrego przebiegu choroby zakaźnej z gorączką.

Według stanu na 14.12.2020 r. w rekomendacjach Komitetów Doradczych ds. Szczepień w Wielkiej Brytanii, Kanadzie oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie dopuszczono do realizacji programu szczepień przeciw COVID-19 szczepionkę mRNA firmy Pfizer/BioNTech, wskazano m.in., że nie zaleca się szczepienia w trakcie leczenia immunosupresyjnego, z uwagi na to, że nie prowadzono badań klinicznych w tej grupie pacjentów. Ostatecznie do szczepień kwalifikuje lekarz na podstawie indywidualnej oceny stanu zdrowia pacjenta.


Czy osoby uczulone mogę przyjmować szczepienia?
Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi szczepień, przeciwwskazaniem do szczepienia jest reakcja anafilaktyczna po podaniu szczepionki przeciw COVID-19 oraz ciężka reakcja alergiczna na substancję czynną lub inny składnik szczepionki.

Ostatecznie do szczepień kwalifikuje lekarz na podstawie indywidualnej oceny stanu zdrowia pacjenta.

Jakie choroby przewlekłe wykluczają podanie szczepionki?
Bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek przeciw COVID-19, w tym również w grupach ryzyka osób z chorobami przewlekłymi, są potwierdzone w badaniach klinicznych prowadzonych w licznych grupach uczestników. Lista chorób przewlekłych, które nie są przeciwskazaniem do szczepienia przeciw COVID-19 została zarekomendowana przez Radę Medyczną i będzie mogła podlegać aktualizacji wraz z pojawiającymi się nowymi dowodami naukowymi oraz informacjami instytucji oceniających i dopuszczających na rynek szczepionki przeciwko COVID-19. Lista chorób współistniejących obejmuje: przewlekłe choroby nerek, deficyty neurologiczne (np. demencja), choroby płuc, choroby nowotworowe, cukrzycę, POChP, choroby naczyń mózgowych, nadciśnienie tętnicze, niedobory odporności, choroby układu sercowo-naczyniowego, przewlekłe choroby wątroby, otyłość, choroby związane z uzależnieniem od nikotyny, astma oskrzelowa, talasemia, mukowiscydoza, anemia sierpowata.

Pacjenci, u których występują ww. choroby, mogą zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z prośbą o wystawienie e-skierowania niezależnie od grupy wiekowej, w jakiej się znajdują.


Jestem zaszczepiony na gruźlicę. Czy powinienem się szczepić przeciwko COVID-19?
Tak, ponieważ nie udowodniono ochronnego działania szczepionki BCG przeciw gruźlicy w ochronie przed COVID-19. Szczepionka BCG przeciw gruźlicy i szczepionka przeciw COVID-19 to dwie różne szczepionki, które chronią przed dwoma różnymi jednostkami chorobowymi.

Czy jak się szczepiłam na grypę na jesieni, to czy mogę się teraz zaszczepić na koronawirusa?
Tak, nawet jest to silnie zalecane. Szczepionka przeciw grypie chroni przed objawami grypy i powikłaniami w przebiegu grypy. Szczepionka przeciw COVID-19 chroni przed objawami COVID-19 wywołanymi wirusem SARS-CoV-2.

Ponadto z badań wynika, że istnieje możliwość występowania koinfekcji, czyli zakażeń wywołanych jednocześnie np. dwoma drobnoustrojami, wirusem grypy i wirusem SARS-CoV-2. Zaszczepienie przeciw grypie i przeciw COVID-19 może uchronić przed dwoma niebezpiecznymi chorobami w okresie trwającego sezonu infekcyjnego.

Czy osoby niepełnosprawne (fizycznie/umysłowo) mogą przyjąć szczepionkę?
Tak, jest to nawet zalecane. Osoby niepełnosprawne często wymagają opieki ze strony innych osób, lub przebywają z wieloma osobami w miejscach opieki. Są zatem bardziej narażone na zakażenie i zachorowanie.

Czy złe wyniki badań krwi (np. stwierdzona anemia) wykluczają możliwość szczepień?
Nie, anemia nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia przeciw COVID-19.

Czy to, że biorę stale leki (serce, cholesterol itd.) nie jest przeciwwskazaniem (może jakiś lek/grupa leków zawiera składnik, który stanowiłby niebezpieczne połączenie ze składem szczepionki na COVID-19)?
Nie, przyjmowanie systematyczne leków z powodu chorób przewlekłych nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia.

Czy szczepionka jest bezpieczna dla kobiet w ciąży?
Według stanu na 14.12.2020 r. w rekomendacjach Komitetów Doradczych ds. Szczepień w Wielkiej Brytanii, Kanadzie oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie dopuszczono do realizacji programu szczepień przeciw COVID-19 szczepionkę mRNA firmy Pfizer/BioNTech, wskazano m.in., że nie zaleca się szczepienia w okresie ciąży i karmienia piersią, z uwagi na to, że nie prowadzono badań klinicznych w takich grupach pacjentów.

Czy osoby chore na COVID (np. bezobjawowo) mogą przyjąć szczepionkę bez ryzyka?
Osoby zakażone wirusem SARS-CoV-2, nie wykazujące objawów mogą być zaszczepione. Natomiast osoby, które chorują na COVID-19, a więc mają objawy, nie mogą być zaszczepione.

Kiedy - według programu - mogą szczepić się osoby po przeszczepach?
Kwalifikację do szczepienia każdorazowo przeprowadza lekarz, po zapoznaniu się ze stanem zdrowia danej osoby. Nie ma przeciwskazań do szczepień osób z obniżoną odpornością, jednakże jak wskazuje Charakterystyka Produktu Leczniczego, u takich pacjentów skuteczność szczepionki może być niższa.

Osoby z obniżoną odpornością kwalifikują się jako osoby z chorobami przewlekłymi. Tym samym mogą zostać objęte szczepieniami w ramach II etapu Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19.



Zasady szczepień dla personelu medycznego

Kiedy rozpoczną się szczepienia personelu medycznego?
Szczepienia rozpoczęly się 27 grudnia 2020 r.

Na jakiej zasadzie są typowani medycy do pierwszych szczepień?
Dany szpital węzłowy układa grafik, w którym określona jest kolejność szczepień. Dotyczy ona grupy „0”, a o zaszczepieniu w danym dniu decyduje przede wszystkim obecność personelu danego dnia w pracy.

Kiedy personel medyczny i niemedyczny może zapisywać się do szczepień przeciwko COVID-19?
Do 14 stycznia 2021 r. szpitale węzłowe mają czas na zebranie list chętnych na szczepienie. Osoby te muszą być zatrudnione w placówkach wytypowanych do szczepienia w etapie „0” oraz muszą wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych.

Powyższe dotyczy również personelu niemedycznego, tj. administracyjnego, pomocniczego tych podmiotów (bez względu na formę zatrudnienia, również wolontariuszy, stażystów itp.), jak również z firm współpracujących z podmiotem przebywający w trybie ciągłym w danym podmiocie.

Do szczepienia mogą się zgłosić i zostać zaszczepione osoby wymienione w etapie 0, niezależnie od tego, czy już chorowały na COVID-19, czy jeszcze nie.

ZOBACZ: Aktualny wykaz (stan na 18.12.2020 r.) szpitali węzłowych

Do 14 stycznia trwa także zbieranie list personelu i pacjentów zakładów opiekuńczo-leczniczych, którzy chcą skorzystać ze szczepień przeciw COVID-19. Do tego terminu na szczepienie mogą zgłaszać się również pracownicy uzdrowisk i szpitali niewęzłowych (np. onkologicznych). Dotyczy to również personelu niemedycznego.

Szczepienie w ZOL-ach, uzdrowiskach i szpitalach niewęzłowych będzie zorganizowane na miejscu, w tych placówkach.

Jestem pracownikiem sektora służby zdrowia – jak się zgłosić?
Większość obowiązków związanych ze szczepieniem wykona Twój pracodawca. Jak wygląda ten proces krok po kroku?

  1. Zgłoś się do pracodawcy.
  2. Wypełnij oświadczenie o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych.
  3. Twój pracodawca wybierze szpital węzłowy i przekaże zbiorcze zestawienie chętnych do wybranego szpitala.
  4. Szpital węzłowy ustali grafik szczepień i zaprosi Cię, a także innych pracowników z Twojej instytucji.
  5. Stawiasz się na szczepienie, przechodzisz kwalifikację, podpisujesz zgodę na szczepienie (e-skierowanie jest tylko elektroniczne w systemie P1).
  6. Szczepisz się.
  7. Umawiasz się na podanie drugiej dawki w tym samym szpitalu węzłowym.
  8. Jak zgłosić pracowników do szczepienia?
  9. Jeśli jesteś pracodawcą, to na Tobie spoczywa obowiązek zgłoszenia swoich pracowników do szczepienia. Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, możesz to zrobić za pośrednictwem specjalnego formularza dostępnego na stronie: https://szczepieniakadry.rcb.gov.pl/.

Formularz składa się z trzech etapów, w których musisz:

  • wskazać dane zgłaszającego podmiotu
  • wybrać szpital węzłowy
  • przekazać dane pracowników (konieczne: PESEL itd.)
UWAGA! Pracodawco, jeżeli już wcześniej przekazałeś listę bezpośrednio do szpitala węzłowego, nie musisz ponownie jej wysyłać. Formularz online jest przeznaczony dla osób, które jeszcze nie zgłosiły swoich pracowników do szczepień.

Jak działa szpital węzłowy?
  1. W pierwszej kolejności dyrektor szpitala węzłowego wyznacza koordynatora ds. szczepień w danym szpitalu w terminie do dnia 16.12.2020 r.
Dane koordynatora szpital przekazuje do OW NFZ (imię, nazwisko, numer tel., e-mail) oraz umieszcza na stronie internetowej szpitala w zakładce dot. akcji szczepień.

Koordynator:

  1. kontaktuje się z ARM na temat przewidywanych dat dostaw szczepionek do szpitala,
  2. kontaktuje się z podmiotami, które zgłosiły osoby do szczepienia w celu ustalenia terminu szczepień,
  3. realizuje działania informacyjno-promocyjne.
Dyrektor szpitala wyznacza osobę odpowiedzialną za obsługę systemu IT w zakresie dystrybucji szczepionek (administratora systemu z poziomu szpitala węzłowego) i dane tej osoby (imię, nazwisko, e-mail, telefon, pesel) wraz z oświadczeniem tej osoby o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych przekazuje do OW NFZ w terminie do 18.12.2020.
Szpital zakłada dedykowaną skrzynkę mailową dot. akcji szczepień i publikuje tę informację na swojej stronie internetowej w terminie do 17.12.2020 r. W tym miejscu publikuje również formularz zgłoszeń na szczepienia. Na tę dedykowaną skrzynkę podmioty będą przysłały listy chętnych do szczepienia na specjalnym formularzu.
Szpital tworzy listę chętnych na szczepienie pracowników swojej jednostki oraz zbiera oświadczenia o zgodzie na przetwarzanie danych (zgoda może być w formie mailowej zawierającej odpowiednią klauzulę). Osoby, które nie skorzystają z tej możliwości będą mogły się zaszczepić na zasadach ogólnych.
Szpital przyjmuje od podmiotów wymienionych w Etapie „0” zbiorcze zgłoszenia chętnych na szczepienia wraz z oświadczeniami o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych. Listy są przyjmowane do 14.01.2021 r. Osoby, które nie skorzystają z tej możliwości, będą mogły się zaszczepić na zasadach ogólnych.
Szpital przyjmuje od podmiotów wymienionych w Etapie „1” zbiorcze zgłoszenia chętnych na szczepienia zatrudnionych w innych podmiotach wraz z oświadczeniami o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych. Termin przyjmowania list zostanie podany w osobnym komunikacie.
Szpital ustala grafik szczepień w oparciu o informacje na temat dostaw szczepionek pozyskane z Agencji Rezerw Materiałowych (kontakt poprzez koordynatora szczepień).
Szpital przeprowadza szczepienia oraz umówienie terminu podania drugiej dawki szczepionki.

Kto z personelu niemedycznego może się zaszczepić?
Do zaszczepienia się przeciwko COVID-19 mają prawo również np. pracownicy księgowości w szpitalu, ale także pracownicy firmy współpracującej z placówką medyczną, np. dostawcy czy pracownicy ochrony.

Zgodnie z Narodowym Programem Szczepień, osoby pracujące w podmiocie z sektora ochrony zdrowia podlegają szczepieniu przeciw COVID-19 w pierwszej kolejności.

Do ww. grupy należy zaliczyć osoby pracujące m.in. w:

  • podmiocie wykonującym działalność leczniczą,
  • aptece, punkcie aptecznym, hurtowni farmaceutycznej, firmy transportującej leki
  • punkcie zaopatrzenia w wyroby medyczne,
  • uczelni medycznej,
  • jednostce organizacyjnej samorządu zawodowego zawodów medycznych.
Do szczepień można zgłaszać cały personel pracujący (w tym administracyjny i pomocniczy) lub wykonujący zawód w podmiotach z sektora ochrony zdrowia, niezależnie od podstawy zatrudnienia, również w formie wolontariatu lub w ramach praktyk zawodowych, niezależnie od tego czy dana osoba wykonuje zawód medyczny.

Gdzie można zadzwonić po dodatkowe informacje nad temat Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19?
Szczegółowe i aktualne informacje na temat szczepień można uzyskać, dzwoniąc na bezpłatną infolinię Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19 dostępną pod numerem tel. 989.

Blisko 500 konsultantów przez całą dobę, 7 dni w tygodniu odpowiada na pytania dotyczące zarówno organizacji szczepień jak i kwestii związanych z samym podaniem szczepionek. Informacje są udzielane w czterech językach: polskim, angielskim, rosyjskim i ukraińskim. Połączenie z infolinią Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19 jest bezpłatne.

Numer dla osób dzwoniących z zagranicy oraz dla abonentów operatorów nie obsługujących numerów specjalnych: (22) 62 62 989.

Dla zainteresowanych, w dni robocze od godziny 8.00 do 16.00 na stronie gov.pl/szczepimysie będzie dostępny jest również wideoczat.

Pytania można również przesłać na adres: szczepionki@nfz.gov.pl.

Po 15 stycznia przez infolinię będzie można zapisywać się na szczepienie.

Kto może zgłaszać się do szczepienia? Czy możliwe są zgłoszenia indywidualne?
Proces zbierania zgłoszeń do szczepień powinien zorganizować kierownik podmiotu, którego pracownicy wyrazili chęć zaszczepienia się przeciw COVID-19, a następnie przekazać zgłoszenia do szpitala węzłowego.

W przypadku gdy szczepienia mają się odbyć w podmiocie, w którym zgłoszono zapotrzebowanie na nie, kierownik przekazuje zgłoszenia personelu własnego i zgłoszonego personelu z innych placówek do Centrum e-Zdrowia.

W jakiej formie są przyjmowane zgłoszenia? Co ze zgodą RODO? Czy powinna być zawarta w oryginale?
Organizacja procesu zapisów leży po stronie kierownika podmiotu leczniczego, który zbiera zgłoszenia, w tym przede wszystkim kierownika szpitala węzłowego. W celu uzyskania informacji o organizacji tego procesu należy skontaktować się ze szpitalem węzłowym.

Istotne jest, aby przekazywane listy osób zgłaszanych zawierały dane w układzie wskazanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Osoba wyrażająca chęć zaszczepienia powinna wraz ze swoimi danymi osobowymi przekazać zgodę na ich przetwarzanie przez podmioty uczestniczące w procesie organizacji i realizacji szczepień (tj. przez podmiot, który odebrał zgłoszenie, podmiot węzłowy, do którego zostało przekazane, Centrum e-Zdrowia, które wystawi skierowanie, Narodowy Fundusz Zdrowia i Ministerstwo Zdrowia). Zgoda ta może zostać przekazana w formie papierowej lub elektronicznej (np. skan, zdjęcie, wiadomość e-mail).

Czy jeśli pracuję w podmiocie wykonującym działalność leczniczą innym, niż wymienione powyżej lub w aptece, będę mógł się zaszczepić w tzw. szpitalu węzłowym?
Tak, osoby pracujące w podmiotach z sektora ochrony zdrowia będą szczepione w szpitalach węzłowych.

Czy i jak będzie prowadzona weryfikacja zgłoszeń?
Szczepienie przeciw COVID-19 jest dedykowane dla wszystkich pracowników danego podmiotu niezależnie od rodzaju stosunku prawnego łączącego personel z placówką. Podmiot leczniczy jest odpowiedzialny za przygotowanie listy pracowników zgłaszających chęć zaszczepienia się. Dlatego to po stronie kierownika podmiotu, który zgłasza swój personel należy weryfikacja zgłoszeń. Wynika to z faktu, iż wspomniany podmiot ma wiedzę, czy dana osoba jest w nim zatrudniona.

Podmiot realizujący szczepienie dokonuje zgłoszenia personelu własnego i obcego poprzez przesłanie zestawienia (numer PESEL oraz oznaczenie „pracownik medyczny/niemedyczny”) wg wzoru przekazanego przez NFZ.